20 Aralık 1915 tarihinde İstanbul, Heybeliada'da doğan Aziz Nesin'in asıl adı Mehmet Nusret'tir. Öğrenimine İstanbul Kanuni Süleyman İptidai Mektebi'nde başlayan şair iki yıl Darüşşafaka Lisesi'nde okuduktan sonra 1935 te Kuleli Askeri Lisesi'ni, 1937 de Kara Harp Okulu'nu, 1939 da da Askeri Fen Okulu'nu bitirdi.
Üsteğmenliği sırasında "görev ve yetkisini kötüye kullanmak" suçlamasıyla ordudan çıkarıldı. (1944) Bir süre bakkallık ve muhasiplik yaptıktan sonra gazeteciliğe başladı. Yedigün, Karagöz ve Tan'da çalıştı. 1946 yılında Sabahattin Ali'yle birlikte Markopaşa adlı mizah dergisini yayınlamaya başlayan Nesin, Türkiye'ye yapılan Amerikan yardımının amaçlarını eleştiren yazısı yüzünden 1947 yılında hapis cezasına çarptırıldı. Azizname adlı kitabı yüzünden 1950 yılında tekrar tutuklanan şair hapisten çıktıktan sonra 1951 yılında bir kitapçı dükkanı, ardından da bir fotoğraf stüdyosu açtı.
1954 yılında Akbaba Dergisi'nde takma adlarla mizah öyküleri yazmaya başlayan Aziz Nesin edebiyat yaşamı boyunca 100 ü aşkın takma ad kullandı. 1956 da Kemal Tahir'le birlikte Düşün Yayınevi'ni kurdu, 1958-63 yılları arasında yayıncılığı tek başına sürdürdü. Daha sonra çeşitli gazetelerde yazılar yazan Nesin 1962 yılında Zübük adlı mizah dergisini çıkarmaya başladı. 1963 yılında yayınevinin yanması üzerine edebi hayatına yazar olarak devam etti. 1972 yılında kimsesiz çocukları okutmayı amaçlayan Nesin Vakfı'nı kurarak kitaplarının bütün gelirini bu vakfa bağışladı.
Yapıtlarında Türk toplumunun bir panaromasını veren Aziz Nesin halk edebiyatının anlatı ögelerinden de yararlandı ve yer yer masal teması aracılığıyla günlük olayları, toplumsal bozuklukları eleştirel ve yergici bir yaklaşımla yansıttı.
2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında özellikle kendisini hedef alan aşırı dincilerin yaktığı ve 37 aydınımızın yaşamını yitirdiği Madımak Oteli'nden sağ kurtulan Aziz Nesin imza günü için gittiği Çeşme Alaçatı'da, 6 Temmuz 1995 günü geçirdiği kalp krizi sonucunda yaşama veda etti ve 7 Temmuz günü vasiyeti gereği hiçbir tören yapılmaksızın ve yeri belli olmayacak şekilde Çatalca’daki Nesin Vakfı’nın bahçesine defnedildi.
BAZI ESERLERİ:
Şiir-taşlama:
Azizname (1948)
Seviye on ölüme beş kala (1986)
Hoşçakalın (1990)
Bir aşk var bir de ölüm (1992)
Hazreti Dangalak (1992)
Sivas Acısı (1995)
Bütün Şiirleri 1-2 (2007)
Öykü:
Parti kurmak parti vurmak (1946)
Toros Canavarı (1957)
İnsanlar uyanıyor (1972)
70 yaşım merhaba (1984)
Herkesin İşi Gücü Var (2005)
Roman:
Kadın olan erkeğin hatıraları (1955)
Zübük (1961)
Tatlı Betüş (1974)
Yaşar ne yaşar ne yaşamaz (1977)
Tek Yol (1978)
Anı:
Bir sürgünün anıları (1968)
Böyle gelmiş böyle gitmez I - Yol ( 1966)
Salkım salkım asılacak adamlar (1987)
Bir vicdan davası (1998)
Birlikte yaşadıklarım birlikte öldüklerim (2006)
Oyun:
Biraz gelir misiniz (1958)
Toros Canavarı (1963)
Başarılarımı karılarıma borçluyum (1992)
Sait Hopsayıt ( 1992)
Yaşar ne yaşar ne yaşamaz ( 1992)
Araştırma-deneme-söyleşi:
Mizah hikayeleri antolojisi (1955)
Cumhuriyet döneminde Türk mizahı ( 1973)
Dünya kazan ben kepçe I - Irak ve Mısır (1977)
Ah biz ödlek aydınlar (1985)
Türkiye şarkısı Nazım (1997)
Çocuklar için:
Monologlar (1949)
Bu yurdu bize verenler (1975)
Aziz Dede'den masallar (1978)
Anıtı dikilen sinek (1982)
Nasrettin Hoca gülütleri (1991)
Mektup:
Aziz Nesin-Ali Nesin mektuplaşmaları (1994-1995)
Aziz Nesin-Tahsin Saraç mektuplaşmaları (1995)
Aziz Nesin-Meral Çelen mektuplaşmaları (1998)
Aziz Nesin-Saliha Scheinhardt mektuplar (1999)
ÖDÜLLERİ:
1956 - Altın Palmiye, İtalya
1957 - Altın Palmiye, İtalya
1966 - Altın Kirpi, Bulgaristan
1969 - Krokodil Ödülü, Sovyetler Birliği
1969 - Karacan Armağanı
1970 - Türk Dil Kurumu Oyun Ödülü
1975 - Lotus Edebiyat Ödülü, Asya-Afrika Yazarlar Birliği
1976 - Arkın Çocuk Edebiyatı Yarışması (ikincilik)
1977 - Hitar Petar, Bulgaristan
1979 - Madaralı Roman Ödülü
1992 - Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü
1994 - CPJ Uluslararası Basın Özgürlük Ödülü
1995 - Orhan Apaydın Demokrasi ve Barış Ödülü
1995 - Hiroşima Vakfı Ödülü
Kaynak: Aziz Nesin, Bütün Şiirleri 1, Nesin Yayınevi, 2007
ŞİİRLERİ