Besteci: L. W. Beethoven
Libretto: Joseph F. Sonnleithner
I. PERDE
Zindancı Rocco'nun evinin terası. Arkada kalın taş duvarlarıyla büyük bir zindan yükselmektedir. Rocco'nun kızı Marzelline ev işi yapmakta, bir yandan da gardiyan Jaquino ile konuşmaktadır. Jaquino kıza aşıktır ve isteği onunla evlenmektir. Oysa Marzelline, babasının yanında yeni işe başlayan genç yakışıklı Fidelio'yu sevmektedir.
Jaquino dışarı çıktığında, Rocco'nun ona bazı emirler verdiği duyulur. Yalnız kalan Marzelline bir arya ile düşüncelerini açıklar. Genç kız bu aryayla Fidelio'ya olan aşkını ve evlenme isteğini anlatmaktadır. Bu arada Fidelio gelir, köyden mahkumlar için zincir alıp dönmüştür. Rocco ile Jaquino'da girerler.
Zindancı, Fidelio'yu çok sevmekte hatta onu manevi evlat edinmeyi düşünmektedir. Oysa Fidelio aslında kadındır, erkek elbiseleri giyerek Don Pizarro tarafından haksız yere zindana atılan eşi Florestan'ı kurtarmak amacındadır. Bu gerçekten kimsenin haberi yoktur.
Aralarında bir kuartet başlar. Kanon biçiminde yazılmış olan bu güzel parçada dört insanın endişeleri ve fikirleri açıklanır; Marzelline eğer Fidelio kendisiyle evlenirse duyacağı mutluluğu, Fidelio önündeki tehlikeleri, baba Rocco kızının geleceğini, Jaquino kıskançlığını anlatmaktadırlar.
Fidelio mahkumların bahçeye çıkarılmasını rica eder, onların arasında eşini görebileceğini ummaktadır. Rocco, Marzelline ve Fidelio arasındaki trio sahneyi tamamlar. Parça bitince bir askeri marş duyulur. Sahne arkasından zindan komutanı Don Pizarro'nun nöbetçilere verdiği kısa emirler yankılanmaktadır.
Komutan girer, Rocco'ya bir mektup okur; Bakan, zindanları teftiş etmek üzere yola çıkmıştır. Bu Don Pizarro'nun işine gelmemektedir. Çünkü
zindanda sebepsiz yere sırf şahsi kini yüzünden hapsettiği bir mahkum vardır ve bu mahkum Bakan'ın dostudur.
İntikam saati gelmiştir. Komutan nöbetçilere bir araba görürlerse boruyla haber vermelerini, Rocco'ya da mahkumu öldürerek hücresine gömmesini emreder. Herkes çıkar.
Fidelio felaketi anlamıştır. Fidelio'nun ricası üzerine Rocco, mahkumları bahçeye çıkarmaya razı olur. Üstleri parça parça, sarıbenizli, zayıf bir yığın zavallı insan havayı ve ışığı selamlayarak sürüne sürüne çıkarlar, mahkumlar korosu başlamıştır.
Rocco aşağıda kazılacak bir mezar olduğunu söyleyerek Fidelio'yu yardıma çağırır. Jaquino ise Don Pizarro'nun döndüğünü haber verir. Don Pizarro zindancı Rocco'ya mahkumları içeri sokmasını emreder. Rocco o gün Kral'ın doğum günü olması dolayısıyla bu işi yaptığını söylerse de, dinletemez. Mahkumlar güneşe ve havaya veda ederek karanlık zindana doğru sürünürler.
II. PERDE
1. Sahne
Zindanda bir hücre. Tavandan inen ince bir ışık geniş hücreyi aydınlatmakta, zincirle bağlanmış bir gölge samanların üzerinde yatmaktadır. Uzun bir orkestra girişinden sonra mahkum kımıldar:
"Ah! Bu zindan ne karanlık!" söylediği aryadan kim olduğu, yaşamının hikayesi anlaşılmaktadır. Mahkum yine saman yığınına uzanır ve dalar. Hücre birdenbire ışıkla dolar, kapı açılmıştır. İçeri Rocco ve Leonore girerler. Leonore yani Fidelio, hayatının en acılı anını yaşamaktadır. Kocası Florestan'ın mezarını kazacaktır.
Titreyerek işe başlar. Florestan yavaşça doğrulur, kadın kocasını tanımıştır. Ona biraz şarap ve ekmek vermek ister. Bu sırada Florestan'da karısını tanır. Her ikisi çılgınca birbirlerine sarılırlar, Pizarro görünerek, Rocco'ya emreder:
"Mahkumu öldür!"
Pizarro saldırır, Fidelio tabancasını çekerek caniyi uzaklaştırır. Trompet sesleri bakanın geldiğini haber vermektedir. Kurtuluş anı yaklaşmıştır. Bakan içeri girer. Durum anlaşılmıştır. Karı koca birbirlerine sarılarak sevgilerini haykırırlar.
2. Sahne
Sarayın önünde mahkumlar ve halk bu mutlu olayı kutlamaktadırlar. Bakan bütün mahkumlara özgürlüğünü bağışlamış, zalim Pizarro cezasını görmüş, adalet yerini bulmuştur. Opera çoşku, sevinç ve bayram havası içinde sona erer.
TADIMLIK:
Marzelline Aria (Marzelline’in aryası)
Elizabeth Gale
