Fransızlar derler ki, “Paris’i en güzel anlatan Avrupa’da Bir Cevalan'dır." Bunu yazan da Ahmet Mithat Efendi’dir ve Paris’i görmeden yazmıştı. Ahmet Mithat Efendi Paris’i gördükten sonra da bir şiir yazar ama hiç beğenilmez. 1940’lı yıllarda İstanbul’da ise Orhan Veli popülerdir. Paris’te hangi sokak, hangi sokakla kesişir, hangi sokakta hangi kafe vardır bilir. Ama hiç Paris’e gitmedi.

Sonra pek çok Türk şair Paris’e gitti. Birisi de gittiği gece otel odasında bir şiir yazdı; adı Kars. Bu şiiri yazan bir Mülkiye'li: Cemal Süreya. O da Paris’te Kars şiirini* yazarken hiç Kars’ı görmemişti.

Cemal Süreyya sonra anlatmıştı: Kars’ı gördükten sonra bir şiir daha yazmış, bakmış, görmeden yazdığı daha güzel; sonrakini yırtıp atmış.

*****

Cemal Süreya Darphane'de müdür; paranın yerinde şair müdür. Bütün yolsuzlukları tespit edip, rapor etmiş, Ankara'ya göndermiş, mükafat bekliyor. Ama ses yok. Bir daha yazıp bir daha göndermiş.

Çok geçmeden zamanın bakanı Darphane'yi teftişe gelir. Gelir ama Cemal Süreya’nın elini bile sıkmaz.

"Bu kapının arkasında ne var?" diyerek bütün odaları dolaşır. Cemal Süreya’ya hiç muhatap olmaz, yardımcılarına sorar. Bu kapının arkasında ne var, burada ne var.. İki saat dolaşıyor ve gidiyor.

Giderken Cemal Süreya der ki:

"Bir kapı var ki, onu size hiç açmayacağız".

"Hangi kapı, ne kapısı" der bakan.

"Gönlümüzün kapısı".

Bakan gider, bir rapor hazırlar: Darphaneyi gezdim, çok pis buldum. Müdür Cemalettin Seber’i (Cemal Süreya) görevden alıyorum. Cemal Süreya bu yazıyı alınca bir basın toplantısı düzenler, der ki:

"Bakan haklı, gerçekten de o gün şanlı Darphane, tarihinde ilk defa kirliydi. O da Sayın Bakanın burada teftişte olduğu saatlerdi."

SUNAY AKIN
Mülkiye Konferansları'ndan
26 şubat 2005 - deşifre ve özeti: Nur Ateş


   * Ve işte Cemal Süreya'nın Kars'ı görmeden yazdığı o şiir:

KARS

Öyle güzel ki ölürüm artık
Beyaz uykusuz uzakta
Kars çocukların da Kars’ı
Ölüleri yağan karda
Donmuş gözlerimin arası.

Sen küçüğüm sımsıcak
Ne derler ona – bu kızakta
Boyuna türküler yakıyorsun ya
Sanki her türküden sonra
Hohlasan gök buğulanacak.

Anla ki her durakta
Yok sınırları aşkın
O iyi yüzlü Tanrı
Beklesin dursun bizi
Kurduğumuz rahat tuzakta

Nasıl olsa yine bir gün
Döneriz bu yollardan geri
Senin bir elinde bir mendil
Diğerinde kuş sesleri...

CEMAL SÜREYA

ŞİİRLERİ