HÜRRİYET KASİDESİ
(Açıklamalı)
Görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selâmetden
Çekildik izzet ü ikbâl ile bâb-ı hükûmetten
Çağın yöneticilerini doğruluk ve güvenlikten uzaklaşmış görünce
şerefle ve mutlulukla hükümet kapısından ayrıldık.
Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetden
Mürüvvet-mend olan mazlûma el çekmez i'ânetten
Kendini insan bilenler, halka hizmetten usanmaz;
mert olanlar, ezilenlere yardımdan el çekmez.
Hakîr olduysa millet, şânına noksân gelir sanma
Yere düşmekle cevher, sâkıt olmaz kadr-ü kıymetden
Millet, hor görüldüyse şânı azalır sanma.
Cevher, yere düşmekle değerinden bir şey kaybetmez.
Vücûdun kim hamir-i mâyesi hâk-i vatandandır
Ne gâm râh-ı vatanda hâk olursa cevr ü mihnetten.
Vücudun mayasının hamuru, vatan toprağındandır.
Vatan yolunda eziyet ve sıkıntılardan toprak olursa ne gam!
Mu'ini zâlimin dünyâda erbâb-ı denâ'etdir
Köpektir zevk alan, sayyâd-ı bi-insâfa hizmetten
Dünyada zâlimin yardımcısı, alçaklardır.
İnsafsız avcıya hizmet etmekten zevk alan, köpektir.
Hemân bir feyz-i bâkî terkeder bir zevk-i fânîye
Hayâtın kadrini âli bilenler, hüsn-i şöhretden.
Hayatın değerini şöhretin güzelliğinden üstün tutanlar.
ebedî feyzi geçici zevklere tercih ederler.
Nedendir halkda tûl-i hayâta bunca rağbetler
Nedir insâna bilmem menfâ'at hıfz-ı emânetden.
İnsanlarda hayatın uzamasına bunca düşkünlük nedendir;
Emanetin saklanmasının insana ne faydası vardır bilmem.
Cihânda kendini her ferdden alçak görür ol kim
Utanmaz kendi nefsinden de ar eyler melâmetden
Dünyada kendini herkesten alçak gören kişi
ayıplanmaktan utanır da kendi nefsinden utanmaz.
Felekden intikâm almak, demektir ehl-i idrâke
Edip tezyid-i gayret müstefid olmak nedâmetden
Akıllı insanlar için çabalarını arttırmak,
pişmanlıklarından ders çıkarmak felekten intikam almak demektir.
Durup ahkâm-ı nusret ittihâd-ı kalb-i milletde
Çıkar âsâr-ı rahmet, ihtilâf-ı re'y-i ümmetden
Başarının hükmü milletin gönül birliği ile mümkündür.
Koruyucu eserler ise toplumun fikir ayrılıklarından ortaya çıkar.
Eder tedvîr-i âlem bir mekînin kuvve-i azmi
Cihân titrer sebât-ı pây-ı erbâb-ı metânetden
Kudretli bir kişinin azim gücü dünyayı düzene sokar
güç sahibi kişilerin ayaklarının kararlılığı ile dünya titrer.
Kazâ her feyzini her lûtfunu bir vakt içün saklar
Fütûr etme sakın milletdeki za'f u batâ'etden
Kaderin her feyzinin, her yardımının bir zamanı vardır
milletteki zayıflık ve gevşeklikten sakın ümitsizliğe kapılma.
Değildir şîr-der-zencire töhmet acz-i akdâmı
Felekte baht utansın bi-nasîb- erbâb-ı himmetden
Zincire vurulmuş aslanın ayaklarının güçsüzlüğü onun suçu değildir.
Dünyada himmetten nasibini almamış olanlardan kader utansın.
Ziyâ dûr ise evc-i rif'atinden iztırâridir
Hicâb etsün tabi'at yerde kalmış kâbiliyetden
Işık yüksekliğin doruğundan uzaktaysa buna mecbur olduğu içindir.
Doğa utansın yerde kalmış yetenekten.
Biz ol nesl-i kerîm-i dûde-i Osmâniyânız kim
Muhammerdir serâpâ mâyemiz hûn-ı şehâdetden
Biz, o Osmanlı boyunun yüce soyundanız;
Mayamız tümüyle şehadet kanıyla karılmıştır.
Biz ol âlî- himem erbâb-ı cidd ü ictihâdız kim
Cihân-girâne bir devlet çıkardık bir aşîretden
Biz o yüce gayretli, çalışkan ve kudretli kişileriz ki
bir aşiretten dünyaya hükmeden bir devlet çıkardık.
Biz ol ulvi-nihâdânız ki meydân-ı hamiyetde
Bize hâk-i mezâr ehven gelir hâk-i mezelletden
Biz o yüce yaradılışlılardanız ki mukaddestımızı koruma meydanında
mezar toprağını düşkünlük toprağına yeğleriz.
Ne gam pür âteş-i hevl olsa da gavgâ-yı hürriyet
Kaçar mı merd olan bir cân için meydân-ı gayretden
Hürriyet mücadelesi ürkütücü bir ateşle dolu olsa da ne gam
Yiğit olan kişi bir can için gayret meydanından kaçar mı?
Kemend-i cân-güdâzı ejder-i kahr olsa cellâdın
Müreccahdır yine bin kerre zencîr-i esâretden
Cellâdın can yakan kemendi acımasız bir canavar bile olsa,
yine de esaret zincirinden bin kere daha üstün tutulur.
Felek her türlü esbâb-ı cefâsın toplasın gelsin
Dönersem kahbeyim millet yolunda bir azîmetden
Felek her türlü eziyet sebeplerini toplasın gelsin
millet için çıktığım yoldan dönersem namussuzum.
Anılsın mesleğimde çektiğim cevr ü meşakkatler
Ki ednâ zevki â'lâdır vezâretten sadâretden
Uğraşımda çektiğim eziyet ve güçlükler anılsın,
ki bunun en ufak bir zevki bile vezirlikten, sadrazamlıktan daha iyidir
Vatan bir bî-vefâ nâzende-i tannâze dönmüş kim
Ayırmaz sâdıkân-ı aşkını âlâm-ı gurbetden
Vatan bir vefasız alaycı sevgiliye dönmüş
ona aşkla bağlı olanları gurbetin acılarından ayırmıyor.
Müberrâyım recâ vü havfden indimde âlidir
Vazifem menfa'atden hakkım agrâz-ı hükümetden
Yalvarıp yakarmadan ve korkudan uzağım;
benim için vazifem çıkarımdan, hakkım hükümetin kötü niyet ve düşmanlıklarından daha üstündür.
Civân-merdân-ı milletle hazer gavgâdan ey bi-dâd
Erir şemşîr-i zulmün âteş-i hûn-i hamiyetden
Milletin yiğitleri ile mücadeleden sakın ey zalim!
Senin zulmünün kılıcı şehadet kanının ateşinde erir.
Ne mümkün zulm ile bi-dâd ile imhâ-yı hürriyet
Çalış idrâki kaldır muktedirsen âdemiyetten
Zulümle, adaletsizlikle hürriyeti yok etmek ne mümkün
Çalış, anlama yeteneğini kaldır gücün yetiyorsa insanlıktan.
Gönülde cevher-i elmâsa benzer cevher-i gayret
Ezilmez şiddet-i tazyikden te'sir-i sıkletten
Gönülde elmas cevherine benzer gayret cevheri.
Ezilmez basıncın şiddetinden, ağırlığın etkisinden.
Ne efsunkâr imişsin âh ey didâr-ı hürriyet
Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esâretden
Ne kadar büyüleyiciymişsin ah ey hürriyetin yüzü
Aşkının esiri olduk gerçi kurtulduk esaretten.
Senindir şimdi cezb-i kalbe kudret setr-i hüsn etme
Cemâlin tâ-ebed dûr olmasun enzâr-ı ümmetten
Senindir şimdi gönlü çekme gücü, güzelliğini gizleme
güzel yüzün sonsuza kadar toplumun bakışlarından uzak olmasın.
Ne yâr-ı cân imişsin âh ey ümmîd-i istikbâl
Cihânı sensin azad eyleyen bin ye's ü mihnetden
Ne candan bir sevgiliymişsin ah ey gelecek ümidi
dünyayı sensin kurtaran binlerce keder ve sıkıntıdan.
Senindir devr-i devlet hükmünü dünyâya infâz et
Hüdâ ikbâlini hıfz eylesün her türlü âfetden.
Devlet (olma) devri senindir, dünyaya egemen ol.
Allah talihini her türlü yıkımdan korusun.
Kilâb-ı zulme kaldı gezdiğin nâzende sahrâlar
Uyan ey yâreli şîr-i jeyân bu hâb-ı gafletden.
Gezdiğin nazlı sahralar zulmün köpeklerine kaldı
Uyan ey yaralı kükreyen aslan bu aymazlık uykusundan.
Namık Kemal
( 1840 - 1888 )
Namık Kemal, Türk Büyükleri Dizisi 63, S. 82-86
Şiiri Seçen : Köylü
Bu şiiri sesli izlemek için tıklayınız.
|