TERKİB-İ BEND X

(Açıklamalı)   

İkbâl için ahbâbı siâyet yeni çıktı, 
Bilmez idik evvel bu dirâyet yeni çıktı. 

Yükselmek, iyi bir makama gelmek için dostlarını çekiştirmek yeni çıktı,
Önceleri bilmezdik, bu beceri yeni çıktı.

Sirkat çoğalıp lâfz-ı sadâkat modalandı, 
Nâmus tamam oldu hamiyyet yeni çıktı. 

Hırsızlık çoğalıp sadakat sözü moda haline geldi,
Namusu bitirdik, hamiyet yeni çıktı. 

Düşmanlara ahbâbını zemm oldu zerafet,
Dildardan ağyâra şikâyet yeni çıktı. 

Düşmanlara dostları yermek bir incelik oldu,
Gönül dostlarından yabancılara şikayet yeni çıktı.

Sâdıkları tahkîr ile red kaide oldu, 
Hırsızlara ikram ü inayet yeni çıktı 

Sâdık olanları aşağılama ve  reddetme kural haline geldi,
Hırsızlara ikram ve yardım etmek yeni çıktı.

Hak söyleyen evvel dahi menfûr idi gerçi, 
Hainlere amma ki riayet yeni çıktı. 

Gerçi doğruyu söyleyenler daha önce de nefretle karşılanıyordu,
Lakin hainlere tâbi olmak yeni çıktı. 

Evrak ile ilân olunur cümle nizâmât, 
Elfâz ile terfîh-i ra'iyyet yeni çıktı. 

Bütün düzenlemeler yazılı sayfalarla [belgelerle]  ilan olunur,
Söz ile maiyetindekilerin terfi ettirilmesi yeni çıktı.

Âciz olanın ketm olunur hakk-ı sarîhi,
Mahmîleri her yerde himâyet yeni çıktı. 

Güçsüz olanın en temel hakkı saklanır,
[Ancak] Himaye görenleri her yerde korumak yeni çıktı. 

İsnâd-ı ta'assub olunur merd-i gayûra, 
Dinsizlere tevcîh-i reviyyet yeni çıktı. 

Gayretli kişiler taassubla suçlanır [ken],
Dinsizlerin düşüncelerine paye vermek yeni çıktı.

İslam imiş devlete pâ-bend-i terakki, 
Evvel yoğ idi işbu rivâyet yeni çıktı. 

Devletin yükselmesine ayak bağı olan İslamiyet imiş,
Önceden yoktu, bu söylenti yeni çıktı. 

Milliyyeti nisyan ederek her işimizde, 
Efkâr-ı Firenge tebaiyyet yeni çıktı. 

Millî benliğimizi unutarak, her işimizde,
Batılıların fikirlerine tabi olmak [uymak] yeni çıktı. 

Eyvah bu bâzîçede bizler yine yandık, 
Zîra ki ziyan ortada bilmem ne kazandık. 

Eyvah bu oyunda bizler yine yandık,
Çünkü kayıp ortada, bilmem biz ne kazandık.

Ziya Paşa
(  1825 - 1880   )




Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi II, S. 21,
 İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları